2ο Βήμα: Προετοιμασία Εισαγωγής

Πρωταρχικό Ερώτημα: Μπορούν όλοι οι μαθητες να εισαχθούν;

Απαντώ ευθέως: 

Όχι όλοι, καθώς οι θέσεις είναι περιορισμένες και οι υποψήφιοι για κάθε σχολείο εκατοντάδες.

Κατά δεύτερον: 

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα 2 αθλητών - έναν αθλητή των 100 μέτρων ταχύτητας και έναν αθλητή του αγωνίσματος του Μαραθωνίου. Και οι 2 έχουν το ταλέντο να διακριθούν, αλλά ο καθένας έχει διαφορετικά προσόντα και δεξιότητες - αυτά που μπορούν να τον οδηγήσουν στην επιτυχία στο άθλημά του.  Εννοείται ότι και οι 2, πέρα από το ταλέντο που διαθέτουν, πρέπει να προπονηθούν ανάλογα με τις απαιτήσεις του αθλήματός τους.

Έτσι και τα παιδιά. Όλα διαθέτουν πολλά διαφορετικά ταλέντα, προσόντα και δεξιότητες, αλλά δεν διαθέτουν όλα (τα παιδιά) τα συγκεκριμένα ταλέντα κλπ, ώστε να επιτύχουν την εισαγωγή σε ένα Πρότυπο ή Ωνάσειο Γυμνάσιο.

Επίσης Σημαντικό Ερώτημα: 

Η προετοιμασία να ξεκινήσει στην ΣΤ' ή στην Ε' Δημοτικού;

Πολύ σημαντικό θέμα.

Από την εμπειρία μου, η καλύτερη στιγμή για να ξεκινήσει ένα παιδί την προετοιμασία για τις εξετάσεις εισαγωγής στα Πρότυπα και Ωνάσεια Γυμνάσια είναι στις αρχές της ΣΤ' Δημοτικού και όχι νωρίτερα, για τους εξής λόγους:

• Ωριμότητα: Στην ΣΤ' το παιδί έχει φτάσει στο ανώτερο (πριν τις εξετάσεις) δυνατό επίπεδο γνωστικής και συναισθηματικής ωριμότητας, που του επιτρέπει να κατανοήσει καλύτερα την έννοια της στοχευμένης μελέτης και των τεστ δεξιοτήτων.
• Προσαρμογή στην Ύλη: Η ύλη των εξετάσεων (Ελληνική Γλώσσα και Μαθηματικά) βασίζεται σε μεγάλο ποσοστό στην ύλη της ΣΤ' Δημοτικού και στην κριτική ικανότητα που έχει αναπτυχθεί μέχρι τότε. Η προετοιμασία αυτή την περίοδο επιτρέπει την άμεση σύνδεση με τα τρέχοντα μαθήματα.
• Αποφυγή Υπερφόρτωσης: Ένα σχολικό έτος στοχευμένης προετοιμασίας στην ΣΤ' Δημοτικού είναι αρκετό και βοηθάει στην αποφυγή της εξουθένωσης, του στρες και της υπερφόρτωσης του παιδιού από την Ε' Δημοτικού.

Δεν προτείνω σε καμμία περίπτωση έναρξη "επίσημης" προετοιμασίας πριν την ΣΤ' Δημοτικού. 

Η πρόωρη ένταξη σε ένα πρόγραμμα με υψηλές απαιτήσεις και αξιολογήσεις μπορεί να συνδέσει τη διαδικασία της μάθησης, της γνώσης και του σχολείου με δυσάρεστα συναισθήματα άγχους, επίδοσης και φόβου αποτυχίας, αντί με τη χαρά της ανακάλυψης και της προσωπικής εξέλιξης.

Θεωρώ ότι η Ε' Δημοτικού είναι μια περίοδος όπου το παιδί διαμορφώνει κοινωνικές σχέσεις, μαθαίνει μέσα από το παιχνίδι, και αναπτύσσει ενδιαφέροντα πέρα από τη σχολική ύλη. Η πρόωρη έναρξη της "εξεταστικής λογικής" μπορεί να στερήσει από το παιδί τον απαραίτητο χρόνο για ελεύθερο παιχνίδι και κοινωνική αλληλεπίδραση, που είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη και την εκτόνωση.

Επίσης, αν ένα παιδί ξεκινήσει προετοιμασία στην Ε' και φυσικά συνεχίσει σε όλη την ΣΤ' Δημοτικού, υποβάλλεται σε δύο συνεχή χρόνια στοχευμένης πίεσης. Έχω διαπιστώσει ότι αυτή η παρατεταμένη προσπάθεια μπορεί να οδηγήσει σε ψυχολογική κόπωση και εξουθένωση (burnout) πολύ πριν φτάσει στην πραγματική ημερομηνία των εξετάσεων. Το παιδί μπορεί να χάσει το κίνητρό του και να αντιμετωπίσει τις εξετάσεις με αρνητική διάθεση και απάθεια αντί για ενθουσιασμό και συγκέντρωση.

Θέτοντας πάντα το παιδί στο επίκεντρο της απόφασης και αξιολογώντας τα υπέρ και τα κατά, διαφωνώ κάθετα με Χειμερινά - Θερινά Προγράμματα Προετοιμασίας και την εφαρμογή τεστ και Προσομοιώσεων από Φροντιστήρια, πριν την ΣΤ' Δημοτικού.

Συμπερασματικά πιστεύω ότι αυτές οι πρακτικές είναι 

• εμπορικές, καθώς καλλιεργούν και ενισχύουν το άγχος των γονέων με σκοπό την αύξηση των παρεχόμενων υπηρεσιών που θα επιλέξουν,
• αντιπαιδαγωγικές λόγω της τρυφερής ηλικίας των παιδιών,
• αναποτελεσματικές για την επιτυχία στις εξετάσεις των Πρότυπων - Ωνάσειων Γυμνασίων και φυσικά
• οικονομικά δαπανηρές για τους γονείς. 
  

Η πάγια θέση μου είναι ότι Προσομοιώσεις και Προετοιμασία που προωθούνται από φροντιστήρια, συχνά ακόμα και από την Δ' Δημοτικού (!), είναι επιζήμιες για την ψυχοσύνθεση του μαθητή και αμφίβολες ως προς το τελικό αποτέλεσμα. 

Τα παιδιά πρέπει να αφιερωθούν στην ήρεμη κατάκτηση της αυτονομίας στη μελέτη, στην κάλυψη των σχολικών κενών και στην ανάπτυξη των κριτικών δεξιοτήτων μέσω ποιοτικής ανάγνωσης, ώστε να εισέλθουν στην ΣΤ' ψυχικά ξεκούραστα και έτοιμα για στοχευμένη, εξειδικευμένη προετοιμασία.

Η Δ' και η Ε' Δημοτικού δεν αντιστοιχούν ούτε χρονικά, ούτε ηλικιακά στην Α' ή Β' Λυκείου και πρέπει να αξιοποιηθούν μόνο για την θεμελίωση δεξιοτήτων, ώστε η προετοιμασία στην ΣΤ' να είναι πιο αποτελεσματική. Αυτό μπορεί να γίνει εντός της οικογένειας, χωρίς τη μεσολάβηση φροντιστηριακής ή άλλης προετοιμασίας.

Συστήνω λοιπόν στους γονείς που με συμβουλεύονται και στον υποψήφιο μαθητή, κατά τη διάρκεια της Ε' Δημοτικού: 

• να διαβάζει εξωσχολικά (λογοτεχνικά και ενημερωτικά) βιβλία ώστε να βρίσκει πληροφορίες, να συγκρίνει και να εξάγει συμπεράσματα. Έτσι αυξάνεται το λεξιλόγιο και η ικανότητα να κατανοεί σύνθετες εκφράσεις και διαφορετικά ύφη γραφής,
• να δει και να εξοικειωθεί με παλαιότερα θέματα εξετάσεων και να προσπαθήσει να επιλύσει όσες ασκήσεις έχουν καλυφθεί έως την Ε',
• να μελετά τη σχολική ύλη με συνέπεια, ώστε να μην μείνουν κενά που θα δυσκολέψουν την ΣΤ' Δημοτικού,
• να αποκτήσει με την  βοήθεια των γονέων αυτοπεποίθηση και να καλλιεργήσει ψυχολογικά ο ίδιος την ιδέα, ότι την επόμενη χρονιά "θα συμμετάσχω σε κάποιες σημαντικές εξετάσεις και θα δώσω τον καλύτερο εαυτό μου" και
• ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: να μάθει να διαβάζει μόνος/η, να διαχειρίζεται τον χρόνο του/της (αυτονομία) και να γράφει με προσοχή. Να κατανοεί την ύλη και να λύνει ασκήσεις χωρίς την άμεση και συνεχή επίβλεψη του γονέα.

Αυτές είναι οι δεξιότητες που θα τον βοηθήσουν να ξεκινήσει μια επιτυχημένη προετοιμασία στην ΣΤ' Δημοτικού και τα αποτελέσματα πάντα με επαληθεύουν.

Πως διαπιστώνουμε αν ένα 11χρονο παιδί έχει αυξημένες πιθανότητες επιτυχίας;

Δύσκολη ερώτηση κατά τη γνώμη μου, με δύσκολη απάντηση, Πρέπει να λάβουμε υπ' όψιν τους παρακάτω παράγοντες:

• Ένα 11χρονο παιδί λόγω ηλικίας δεν έχει ξεδιπλώσει πλήρως την προσωπικότητα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. 
• Από την εμπειρία μου, ούτε ένα Τεστ πριν την έναρξη της προετοιμασίας θα δώσει αξιόπιστο αποτέλεσμα (έχω δει μαθητές να αυξάνουν τις αποδόσεις τους με απίστευτους ρυθμούς πχ από Σεπτέμβριο έως Απρίλιο).
• Ακόμη και ένας αθλητής πρέπει να προπονηθεί εντατικά ώστε να αναδείξει το ταλέντο του και να επιτύχει τη διάκριση.

Τι προτείνω από την πείρα μου:

• Σίγουρα σαν γονέας πρέπει να συζητήσετε μαζί του και να το ενημερώσετε για τα πολλά υπέρ της διαδικασίας.
• Το παιδί πρέπει να ενημερωθεί επίσης ότι η προετοιμασία δεν είναι εύκολη και απαιτεί αρκετές ώρες ενασχόλησης και μελέτης στο σπίτι, πέρα από τις διδακτικές ώρες.
• ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Το παιδί πρέπει να κατανοήσει ότι δεν υπάρχει αποτυχία - υπάρχει εμπειρία και αυτό που μετράει είναι η προσπάθεια και όχι το αποτέλεσμα.
• Εφόσον το παιδί κατανοήσει και συμφωνήσει, τότε ΝΑΙ, δώστε του την ευκαιρία της συστηματικής προετοιμασίας.

Επόμενα βήματα: 

• α. Δείτε παρακάτω τις πληροφορίες που δίνω για την Προετοιμασία Εισαγωγής και 
• β. Ενημερωθείτε επίσης για τις Συμβουλές μου για μία Επιτυχημένη Προετοιμασία.

Σίγουρα το παιδί πέρα από τις αυξημένες πιθανότητες επιτυχίας, θα είναι πολύ ωφελημένο από την όλη εκπαιδευτική διαδικασία που θα ακολουθήσει.

2ο Βήμα

Συγχαρητήρια! Ολοκληρώσατε το 2ο Βήμα